چالشهای معادن استان هرمزگان و راهکارهای پیش رو

چالشهای معادن استان هرمزگان و راهکارهای پیش رو ؟

راه معدن: یادداشتی از مهدی روئین اهلی – رئیس خانه معدن استان هرمزگان:

ذخایری از آهن،مس،کرومیت،آهک،نمک و در کل ۱۹ نوع ماده معدنی در استان شناسایی شده است.

هرمزگان شاخص تولید مصالح ساختمانی در کشور بخصوص صنعت گچ است که در سنوات قبل قریب به ۲۵ % از صادرات مواد معدنی کشور را به خود اختصاص داده بود.

ایران یکی از تامین کنندگان سنگ گچ صنعت سیمان در خاورمیانه و جنوب شرقی آسیا با ظرفیت اسمی ۹ میلیون تن در سال بوده و رقبای ما عمان و تایلند می باشند.تنها کشور هند ظرفیت مصرف ۱۱ میلیون تن سنگ گچ ایران را در صنایع سیمان خود دارد که مسائلی که در ذیل به همراه راهکارهای آن اشاره خواهیم داشت مانع از آن شده که با ظرفیت اسمی خودمان یعنی ۹ میلیون تن در سال صادرات کنیم و در بهترین حالت ۵ میلیون تن در سال صادرات داشته ایم و در شرایط فعلی هم به زیر ۳ میلیون تن صادرات سنگ گچ دانه بندی شده در استان رسیده ایم.

• نیک مستحضر هستید که یکی از مزیت های استان هرمزگان اقتصاد دریا محور است.

بندر بزرگ شهید رجایی از مهمترین بنادر ایران به شمار می رود اما در این بندر ؛

۱ – ۱ ) امکان پهلو دهی کشتی های فله بر ۸۰ تا ۱۵۰ هزار تن با طول ۲۵۰ متر وجود ندارد.

۲ – ۱ ) امکان بارگیری کشتی های گرلس یا بدون جرثقیل که از هزینه حمل دریایی کمتری برخوردارند وجود ندارد.

۳ – ۱ ) امکان استفاده از گرب کشتی جهت بارگیری کشتی وجود ندارد.

راهکار :

۴ – ۱ ) احداث حداقل ۵ پست اسکله با آب خور ۱۵ متری و طول ۲۵۰ متر صرفاً برای کالاهای فله بالاخص گچ در ادامه اسکله های موجود بندر شهید رجایی.

۵ – ۱ ) تخصیص ۵ دستگاه جرثقیل ساحلی ۱۰۰ تن به روز به منظور بارگیری کشتی های بدون جرثقیل.

اضافه می نماید سرعت بارگیری الان کشتی در بندر شهید رجایی یک سوم بندر صلاله عمان می باشد که با این کار به سرعت بارگیری مساوی عمان می رسیم.

۶ – ۱ ) در صورتیکه همانند کشور رقیب ما عمان،امکان دپو کردن ماده معدنی در کنار اسکله وجود داشته باشد کشتی ها می توانند با استفاده از گرب (چنگک) بارگیری کشتی را انجام دهند که سرعت بارگیری را تا ۳ برابر نسبت به روشهای سنتی بارگیری موجود در بندر شهید رجایی بالاتر می برد.

• با مطالعه و مقایسه موردی ۲ بندر شهید رجایی و بندر صلاله عمان به این نتیجه رسیدیم که هزینه های اعمال شده بر کالا و کشتی به ترتیب در بندر شهید رجایی ۲.۷۵ و ۳.۵ برابر بندر صلاله عمان می باشد.

راهکار :

۱-۲ ) صنایع معدنی کشور و خاصاً صنعت گچ استان هرمزگان که آبروی بخش معدن استان بوده و می باشد انتظار دارند بندر بزرگ شهید رجایی،حقوق،عوارض و هزینه های بندری بر کالا و کشتی را با بندر کشور همسایه عمان،رقابتی،تعدیل و اصلاح نمایند که لازمه آن تشکیل کارگروه تعرفه با مشارکت بخش خصوصی است که خانه معدن هرمزگان اشراف کامل به موضوع و آمادگی لازم جهت ارائه مشاوره به سازمان بنادر و دریانوردی دارد.

• ترافیک زیاد ایجاد شده (قریب ۷ روز ) در بندر شهید رجایی جهت پهلودهی کشتی های فله بر وجود دارد.

راهکار :

۱-۳ ) افزایش سرعت بارگیری که در بند ۵-۱ و ۶-۱ این مکتوب به آن اشاره شده و اضافه می نماید در صورتیکه سرعت بارگیری کشتی از ۸۰۰۰ تن در روز به ۲۰۰۰۰ تن در روز مساوی عمان برسد،ظرفیت بندر به ۲.۵ برابر وضعیت فعلی در پهلودهی کشتی و در نهایت صادرات غیر نفتی افزایش می یابد و مانع از در نوبت ماندن کشتی ها می شود.

۲-۳ ) بر اساس جلسه ۷۵۰ کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید استان در تاریخ ۱۱/۰۳/۱۴۰۲ و همچنین جلسه تاریخ ۰۱/۰۷/۱۴۰۲ کارگروه توسعه صادرات غیر نفتی استان در راستای تسهیل صادرات گچ استان و تحقق اهداف صادراتی تعیین شده و حفظ اشتغال استان در این بخش مصوب گردید :

اداره کل بنادر دریانوردی پس از انجام پهلوگیری کالاهای اساسی،در صورتکیه کشتی صادراتی گچ آماده پهلوگیری باشد اقدام به پهلودهی کشتی ها و صادرات گچ بنماید به طوریکه در صف و انتظار دیگر کشتی ها قرار نگیرند.

اما علی رغم الزامی بودن اجرای مصوبات کارگروههای فوق الذکر، مصوبات فوق اجرا نمی گردد که اجرایی شدن آن مورد تقاضاست.

• به علت ترافیک موجود در بندر شهید رجایی و کمبود اسکله جهت پهلودهی سریع تر کشتی ها گاهاً بندر اقدام به پهلودادن کشتی در یک اسکله کم عمق نموده که لازم است پس از چند روز بارگیری،بارگیری خود را در یک اسکله عمیق به انجام رساند.

لذا نیاز به جابجایی از اسکله کم عمق به عمیق خواهد داشت که اداره کل بنادر بابت آن ، مبلغ قریب به ۱۴۰۰۰ دلار هزینه معروف به شیفتینگ (جابجایی )از صادرکننده دریافت میکند که عامل آن جابجایی ، خارج از ید صادرکننده و در اثر ضعف زیر ساخت بندری بوده است.

راهکار :

طبق جلسه تاریخ ۰۱/۰۷/۱۴۰۲ کارگروه توسعه صادرات غیر نفتی استان مصوب گردید :

اداره کل بنادر و دریانوردی نسبت به عدم دریافت هزینه شیفتینگ از کشتی های صادر کننده گچ و مدیریت هزینه های مترتب بر صادرکنندگان مذکور اقدام به عمل آورد.

اما مصوبه فوق اجرا نمی گردد که تمکین به اجرای مصوبه کارگروه مترقی فوق الذکر از اداره کل بنادر و دریانوردی انتظار می رود.

• کار جابجایی کشتی ها از لنگرگاه به اسکله ها در بندر شهید رجایی توسط شناور پایلوت (راهنما) یا Tug boat صورت می گیرد که در حال حاضر تعداد محدودی شناور فوق در بندر شهید رجایی موجود می باشند و کفایت راهنمایی کشتی های متعدد کانتینری،تانکر،جنرال کارگو و فله را ندارند بطوریکه بارگیری کشتی در یک اسکله به اتمام رسیده اما به علت ترافیک کشتی های خروجی ،خروج کشتی ها و از طرف دیگر ورود کشتی های جدید با تاخیر انجام می شود.

راهکار :

کمبود شناور تاگ بوت (پایلوت) در بندر بزرگ شهید رجایی جبران گردد.

اما بعد : دستیابی به رشد ۸ درصدی هدف گذاری شده در اقتصاد و رشد ۱۳ درصدی هدفگذاری شده در بخش معدن و  افزایش سالی ۱ درصد به اقتصاد دریا از اقتصاد ملی در برنامه هفتم پیشرفت با زیر ساخت های بندری موجود در بندر شهید رجایی و وجود تعرفه های بالا و غیر رقابتی با کشورهای رقیب همسایه دست نیافتنی است.

بدون شک استفاده از ظرفیت سواحل جنوبی و ایجاد بنادر پیشرفته و رقابتی می تواند به گونه ای جالب توجه ورق را به سمت ایران عزیز برگرداند و صادرات را بهبود بخشد.

امید است بدان وسیله حیات پایدار به کالبد صنعت معدن کشور خاصاً صنعت گچ استان دمیده و افزایش صادرات مواد معدنی استان و کشور و در نهایت افزایش تولید ناخالص ملی دریا محور را شاهد می باشیم.